Msikiti wa Amr bin al-Ass

Kando ya mashariki ya Mto Nile wa Misri wa zamani, kwenye eneo la mita 22,86, kwa mita 13,716, na kwenye mji mkuu wa Misri wa wakati huo, Fustat, Msikiti wa Amr bin al-As uko, nao ni moja ya misikiti ya kwanza kujengwa nchini Misri na kote Afrika, na moja ya misikiti maarufu nchini Misri, ambayo wageni kutoka maeneo mbalimbali ya nchi huja kutembelea kutokana na uwepo wake wa kiroho na kidini.

Msikiti huo ulianzishwa na sahibu mashuhuri Amr bin al-Ass mwaka 21 Hijria sawa na 641 AD baada ya kufungua Misri mwaka 20 Hijria sawa na 640 AD kwa amri ya khalifa wa Waislamu Umar bin Khattab.

Msikiti huo awali ulitumiwa kama makao kwa ajili ya mikutano ya Waislamu na jeshi la Amr bin al-As ambao walikuwa ni wachache wakati huo. Baadhi ya masahaba wa Mtume Muhammad walishiriki katika ujenzi wa msikiti huo kama vile Zubayr bin al-Awwam na Abada bin al-Samit.

Msikiti huo umepitia mabadiliko mengi ya usanifu, ulikuwa na eneo dogo sana wakati ulipojengwa na ulikuwa na umaridadi wa kawaida, ulijengwa kwa msingi wa miti ya nazi na kufunikwa kwa majani, na kisha eneo la msikiti liliongezeka hatua kwa hatua hadi kufikia sura yake ya kisasa. Licha ya kuwa ujenzi wa sasa unarudishwa kwenye karne ya 20, bado una sifa za usanifu wa Kiislamu wa mapema. Msikiti huo umetuzungukwa na barabara kutoka pande zake nne, na hakuwa na kiwanja, minbari iliyochongwa wala mnara wa adhana. Kuna mimbari, kuta za nje za msikiti zilijengwa kwa matofali na hazikuwa na mapambo. Inawezekana kuwa urefu wa ndani wa msikiti ulikuwa karibu mita tatu kama vile Msikiti wa Nabii. Msikiti wa Amr bin al-Ass umepitia nyongeza na marekebisho kadhaa mnamo zama tofauti za Kiislamu hadi leo.

Msikiti huo kwa sasa una mlango mkuu unaovutia uliopo upande wa magharibi wa msikiti ambao una uwanja mkubwa wazi unaozungukwa na mapaa manne ya mbao rahisi, ambapo ukumbi wa kibla ndio mkubwa zaidi. Na kwenye kifua cha ukumbi wa kibla kuna minbari mbili iliyochongwa kwa mbao inayopatana na kila moja ya mahekalu yaliyochongwa, pia kuna vibao viwili kwenye ukuta wa kibla ambavyo vinarudi kwenye zama za Mamluki.

Pia kuna kuba kwenye kona ya kaskazini-mashariki ya ukumbi wa kibla ambayo inarudi kwa Abdullah bin Amr bin Al-Aass. Uwanja wa msikiti unapatikana na kuba iliyowekwa kwenye nguzo nane za marumaru za mviringo, na madirisha ya zamani ya msikiti yalikuwa yamechorwa kwa mapambo ya plasta ambayo bado yanapatikana kwenye ukuta wa kusini. Nguzo za ukumbi wa kibla zinategemea nguzo za marumaru zenye uchongaji tofauti zilizoletwa kutoka majengo ya zamani.

Msikiti huo haukuwa tu mahali pa kutimiza wajibu wa kidini, bali pia kulikuwa na mahakama ya kutatua mizozo ya kidini na kiraia, pamoja na kuwa mahali ambapo pesa zilikusanywa kwa ajili ya mayatima na maskini. Pia ilikuwa mahali pa kukusanyika kwa mihadhara za kuelimisha umma juu ya mambo ya kidini na Dunia, na idadi ya vikundi vya mihadhara iliongezeka hadi  vikundi 110 , na maeneo ya vikundi vya mihadhara kwenye msikiti yalipewa jina la kona, na vikundi vya mihadhara vilianza kufundisha madhehebu kama Shafii, Hanafi na Maliki”, na wakati wa utawala wa Fatimid, hafla zilifanyika katika msikiti siku ya Ijumaa ya mwisho wa mwezi wa Ramadhani.

Ikumbukwe kuwa idadi ya wanazuoni wakubwa na walimu walitoa hotuba na kufundisha katika msikiti huo, miongoni mwao ni Laith bin Saad, Abu Tahir al-Salafi, Al-Az bin Abdul Salam, Muhammad al-Ghazali, mtungaji wa Sira bin Hisham, Abd al-Sabur Shahin, na wengineo.

Vyanzo:

Tovuti ya Wizara ya Utalii na Mambo ya Kale ya Kimisri.

Tovuti ya Taasisi kuu ya Taarifa.

Tovuti ya Harakati ya Nasser kwa vijana.